Link Truy Cập hạ cánh quả bóng khổng lồ góc nhìn thứ nhất

Sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022, cựu Tổng thống Donald J. Trump dường như đã được đánh bại. Song dù có thể thua, bà Trump rõ ràng chưa từng được “loại khỏi cuộc giải trí” như nhiều trẻ nhỏ bé người dự đoán, bất chấp hàng loạt tai tiếng từ cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021, các cáo buộc hình sự và cbà việc lật ngược phán quyết Roe v. Wade về quyền phá thai, tbò New York Times.

Vậy vì sao bà Trump vẫn còn sức cạnh trchị? Câu trả lời đơn giản nhất là môi trường học chính trị tại Mỹ hiện khbà thuận lợi cho chiến thắng của đảng Dân chủ như nhiều trẻ nhỏ bé người vẫn nghĩ.

Đảng Dân chủ rõ ràng đang phải đối mặt với nhiều trở ngại trong cuộc bầu cử này. Trong cuộc thăm dò bên cạnh nhất của New York Times/Siena College, chỉ 40% cử tri ủng hộ thành tích của Tổng thống Joe Biden và 28% cho rằng đất nước đang di chuyển đúng hướng. Chưa có đảng nào giữ được ghế tại Nhà Trắng khi có quá nhiều trẻ nhỏ bé người Mỹ khbà hài lòng với tình hình đất nước hay tổng thống đương nhiệm.

Các cuộc thăm dò cho thấy thách thức của đảng Dân chủ thậm chí còn sâu sắc hơn. Lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ, đảng Cộng hòa đã cân bằng hoặc vượt qua về mức độ nhận diện trên toàn quốc.

Vấn đề cbà cộng

Khó khẩm thực của đảng Dân chủ có thể là một phần xu hướng rộng to hơn về thách thức chính trị cho đảng cầm quyền ở khắp các nước phát triển. Cử tri dường như khao khát sự thay đổi khi có cơ hội. Các đảng cầm quyền ở Anh, Đức, Italy, Australia và bên cạnh đây nhất là Nhật Bản đều phải đối mặt với hỏng hoặc mất quyền lực. Chính bà Trump xưa cũng thua cuộc 4 năm trước. Pháp và Canada có thể xưa cũng sẽ có mặt trong dchị tài liệu này.

Mỗi quốc gia và đảng phái đều có những vấn đề tư nhân, nhưng nhìn cbà cộng đều cbà cộng một câu chuyện chính: Đại dịch Covid-19 và những thay đổi sau đó. Gần như khắp nơi, giá cả tẩm thựcg thấp và hậu quả của đại dịch khiến cử tri tức giận, bất mãn. Điều này làm giảm uy tín của các đảng cầm quyền, nhiều đảng trong số này xưa cũng khbà đặc biệt được tình yêu thích ngay từ đầu.

Đảng Cộng hòa thực chất đang còn nhiều lợi thế hơn. Ảnh: New York Times.

Tại Mỹ, sự thất vọng và vỡ mộng sau đại dịch đã ảnh hưởng đến đảng Dân chủ. Đảng này ủng hộ phản ứng mẽ mẽ với virus, bao gồm các quy định đeo khẩu trang, tiêm vaccine, đóng cửa trường học giáo dục và phong tỏa. Đảng Dân chủ xưa cũng ủng hộ phong trào Black Lives Matter, chính tài liệu mở cửa biên giới, nỗ lực giảm phát thải khí ngôi nhà kính và chi hàng nghìn tỷ USD cho các gói kích thích. Khi đại dịch kết thúc, tất cả di chuyểnều này tốc độ mèong trở thành gánh nặng.

Khbà giống các đảng cầm quyền biệt, đảng Dân chủ có “lá bài Trump” để tận dụng. Cùng với vấn đề phá thai, di chuyểnều này có thể giúp họ tuổi thấpnh chiến thắng như trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022. Nhưng ngay cả khi bà Kamala Harris chiến thắng, đó khbà nhất thiết là chiến thắng cho phe tiến bộ.

Lần dầu tiên trong 16 năm qua, đảng Dân chủ đang phải nhượng bộ trên nhiều phương diện. Họ tỏ ra bảo thủ hơn về vấn đề nhập cư, nẩm thựcg lượng và tội phạm, hợp tác thời giảm bớt các nỗ lực truyền thống của phe tự do nhằm mở rộng mạng lưới lưới an sinh xã hội, vốn đã được lu mờ bởi sự cấp bách trong cbà việc hạ giá cả.

Dù kết quả thế nào, có lẽ một thời kỳ kéo dài thống trị của phe tự do trong chính trị Mỹ đang dần kết thúc.

Kết thúc một kỷ nguyên?

Từ năm 2008, đảng Dân chủ và chủ nghĩa tự do đã thống trị chính trị Mỹ. Đảng Dân chủ tuổi thấpnh chiến thắng trong 4 cuộc bầu cử tổng thống liên tiếp về số phiếu phổ thbà. Khi kiểm soát hoàn toàn chính phủ, họ đã ban hành Đạo luật Chăm sóc Y tế Giá cả phải chẩm thựcg (Affordable Care Act), Dodd-Frank và Đạo luật CHIP, cứu ngành cbà nghiệp ôtô và chi hàng tỷ USD cho nẩm thựcg lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng và nhiều lĩnh vực biệt.

Chủ nghĩa tự do xưa cũng đã lên ngôi trong lĩnh vực vẩm thực hóa. Giai đoạn này được đánh dấu bằng một loạt phong trào nổi bật của phe cánh tả, từ phong trào Occupy Wall Street, Black Lives Matter, #MeToo, đến chiến dịch của Bernie Sanders và các lời kêu gọi cho Thỏa thuận xa xôinh mới mẻ (Green New Deal).

Việc bà Trump đắc cử khbà ngẩm thực được dòng nẩm thựcg lượng tự do này và thậm chí còn thúc đẩy nó mẽ mẽ hơn. Chiến thắng của bà Trump khiến hàng triệu trẻ nhỏ bé người lo ngại và phẫn nộ, vì họ coi bà là phân biệt chủng tộc, kỳ thị giới tính và mối đe dọa đối với nền dân chủ.

Chủ nghĩa tự do đã áp đảo các cuộc bầu cử ở Mỹ trong nhiều năm. Ảnh: New York Times.

Song chỉ trong vài năm bên cạnh đây, nẩm thựcg lượng tự do này dường như bỗng nhiên biến mất. Sự phản đối với các quy định trong đại dịch và phong trào thức tỉnh dần trở thành xu hướng chính, thậm chí chia rẽ cả các tổ chức tự do. Niềm tin vào truyền thbà, “chuyên gia” và các ngôi nhà klá giáo dục giảm mẽ. Giới tgiá rẻ Mỹ lên kênh trực tuyến - có thể là nhờ vào các thay đổi về thuật toán - để bày tỏ sự thất vọng với tổng thống đương nhiệm, chi phí sinh hoạt thấp, những cơ hội được đánh mất và sự tức giận đối với một hệ thống khbà hoạt động vì họ.

Đồng thời, các sự kiện sau đại dịch đã làm giảm đáng kể niềm tin vào chủ nghĩa tự do, bất kể tính hợp lý của các lập luận. Lạm phát và lãi suất thấp có thể được cho là do chi tiêu của chính phủ kích thích nhu cầu quá mức. Giá xẩm thựcg thấp có thể được đổ lỗi cho cbà việc đình chỉ giấy phép klán dầu và chấm dứt dự án đường ống Keystone. Dòng trẻ nhỏ bé người di cư tẩm thựcg đột biến có thể là do chính tài liệu nới lỏng biên giới của chính quyền, tình trạng vô gia cư, tội phạm và bất ổn củng cố nhu cầu về “luật pháp và trật tự”.

Trước từng vấn đề, đảng Dân chủ đã phản ứng bằng cách chuyển sang xu hướng bảo thủ. Rõ ràng nhất, bà Harris phải rút lại các quan di chuyểnểm từng đưa ra khi trào lưu vẩm thực hóa cấp tiến đang ở đỉnh di chuyểnểm vào năm 2019 như cấm khai thác khí đốt, chương trình bảo hiểm y tế toàn dân (Medicare for all),... Có thể giao tiếp đảng Dân chủ đã hạ thấp toàn bộ chính tài liệu mà họ từng tự tin rao giảng tới cử tri giao tiếp cbà cộng, chỉ vài năm trước đây.

Về vấn đề nhập cư, ưu tiên hàng đầu của bà Harris hiện là dự luật an ninh biên giới, thay vì giải pháp toàn diện mà các ngôi nhà hoạt động Latino và thậm chí cả đảng viên trung dung đã ủng hộ cách đây một thập kỷ. Về nẩm thựcg lượng, đảng Dân chủ tự hào về cbà việc tẩm thựcg sản lượng dầu trong nước. Về tội phạm, sự nghiệp cbà tố viên của bà Harris hiện là một di chuyểnểm cộng.

Trong khi đó, các chương trình mở rộng mạng lưới lưới an sinh xã hội từng đóng vai trò chủ chốt nay đã giảm bớt.

Sự chuyển dịch sang xu hướng bảo thủ xưa cũng thể hiện ở góc độ nhận diện đảng. Năm nay, các cuộc thăm dò cho thấy lợi thế kéo kéo dài bên cạnh hai thập kỷ của đảng Dân chủ về nhận diện đảng đã được xóa bỏ hoặc thậm chí đảo ngược. Cuộc thăm dò của các hãng nổi tiếng nhất như Pew Research, Gallup, NBC/WSJ, Times/Siena,... đều cho thấy đảng Cộng hòa đã lần đầu vượt qua đảng Dân chủ kể từ năm 2004.

Bà Harris và đảng Dân chủ đang phải nhượng bộ nhiều vấn đề. Ảnh: New York Times.

Một cơ hội được bỏ lỡ?

Việc đảng Dân chủ mất lợi thế về độ nhận diện và đảng Cộng hòa ngày càng có ưu thế về các vấn đề quan trọng báo hiệu cuộc bầu cử lần này là cơ hội ổn cho đảng Cộng hòa.

Nếu khbà phải vì những bất lợi từ bà Trump, thật đơn giản hình dung cách đảng Cộng hòa có thể thắng áp đảo giống như năm 1980 hoặc 2008, khi nền chính trị Mỹ nghiêng hẳn sang cánh tả hoặc cánh hữu. Ông Trump có thể vẫn làm được di chuyểnều đó, nhưng rõ ràng những vấn đề từ chính bà đang khiến chiến thắng này trở nên phức tạp khẩm thực hơn.

Nếu đảng Cộng hòa thắng, sự suy giảm của chủ nghĩa tự do sẽ là lý do khả dĩ nhất, chứ khbà phải sức hút chính trị của bà Trump. Giai đoạn thống trị của đảng Dân chủ, sự xáo trộn trong và sau đại dịch đã để lại quá nhiều cử tri thất vọng và khbà sẵn lòng trao cơ hội tiếp tbò cho đảng này, dù họ có những e ngại to về cựu tổng thống.

Nếu đảng Cộng hòa hỏng, lý do xưa cũng đơn giản khbà kém: Chính hành vi của bà Trump vào ngày 6/1/2021 và phán quyết của Tòa án Tối thấp về quyền phá thai đã khiến bà đánh mất một cuộc bầu cử vốn có thể là cơ hội vàng.

Song trong trường học hợp thứ hai, chiến thắng của bà Harris có thể vẫn khbà phải tín hiệu tích cực cho những trẻ nhỏ bé người cấp tiến. Kỳ lạ thay, viễn cảnh đơn giản hình dung nhất lại là sự tái sinh của chủ nghĩa tự do nếu bà Trump đắc cử và một lần nữa thổi bùng lên ngọn lửa chống Trump.

Tiết lộ về tổng thống Mỹ

Mục Thế giới xin giới thiệu tủ tài liệu về tổng thống Mỹ, cung cấp cho độc giả thbà tin về các đời tổng thống Mỹ cùng những trẻ nhỏ bé người thân của họ, qua đó cho phép chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn khbà chỉ vào cuộc đời của những ngôi nhà lãnh đạo xứ cờ lá mà còn là vào nền chính trị Mỹ.

Gia Hân

bầu cử tổng thống mỹDonald Trump Nhật Bản Mỹ Pháp Australia Đức Canada Donald trump kamala harris